ទីក្រុងឡុងដ៍៖ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសរបស់ចក្រភពអង់គ្លេស នៅថ្ងៃនេះ បានជំរុញឲ្យប្រទេសចិនមានតម្លាភាពបន្ថែមទៀតអំពីការកសាងកម្លាំងយោធាដ៏ធំបំផុត ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រនៃពេលវេលាមានសន្តិភាព ដោយលោកព្រមានពីភាពសម្ងាត់អំពីសកម្មភាពយោធារបស់ចិន អាចនាំមកនូវហានិភ័យនៃសោកនាដកម្មដោយសារគណនាខុស។
លោក ចេម ក្លេវើលី (James Cleverly) រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអង់គ្លេស បានលើកឡើងតាមរយៈសុន្ទរកថា ក្នុងពិធីជប់លៀងមួយ នាទីក្រុងឡុងដ៍ ដើម្បីផ្ញើសារទៅកាន់ប្រទេសចិន ដោយលោកបង្ហាញទស្សនៈ អំពីទំនាក់ទំនង ដែលបានបន្សល់ទុកជាយូរមកហើយនូវយុគសម័យមាស ក្រោមការដឹកនាំរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីអង់គ្លេស លោក ដេវីដ កាម៉ារូន (David Cameron)។
លោកបានកត់សម្គាល់ថា នៅចន្លោះឆ្នាំ២០១៤ និង២០១៨ ប្រទេសចិនបានដាក់ឲកយដំណើរការនាវាចម្បាំងថ្មីដ៏ធំសម្បើម ហើយចិនយោធាចិនកំពុងតែបង្កើតមូលដ្ឋានយោធា នៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងផងដែរ។
ដោយព្រួយបារម្ភពីឥទ្ធិពលយោធាចិន លោក ចេម ក្លេវើលី បានជំរុញឲ្យប្រទេសចិនបើកចំហបន្ថែមទៀតអំពីគំនិតគោល និងចេតនាចម្បង នៅពីក្រោយការពង្រីកយោធារបស់ខ្លួន។
លោកបាននិយាយថា «តម្លាភាព គឺជាផលប្រយោជន៍របស់មនុស្សគ្រប់គ្នា ហើយការសម្ងាត់អាចបង្កជាហានិភ័យនៃសោកនាដកម្មដោយសារការគណនាខុស»។
លោកក៏បានព្រមានអំពីផលប៉ះពាល់ដ៏មហន្តរាយ ដែលអាចកើតមានពីជម្លោះណាមួយ នៅលើកោះតៃវ៉ាន់ ដែលទីក្រុងប៉េកាំងអះអាងថា ជាខេត្តរបស់ខ្លួន។
លោកបាននិយាយដូច្នេះទៀតថា «គ្មានប្រទេសណាអាចការពារខ្លួនពីផលប៉ះពាល់បានទេ។ ការដាក់ខ្លួនឯងនៅឯកោងមិនជួយការពារគ្រោះមហន្តរាយចំពោះសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកទេ ហើយភាគច្រើនបំផុតគឺប្រទេសចិនក៏រងផលប៉ះពាល់ដែរ។ ខ្ញុំតក់ស្លុតណាស់នៅពេលសញ្ជឹងគិតពីការបំផ្លិចបំផ្លាញផ្នែកធនធានមនុស្ស និងហិរញ្ញវត្ថុ ដែលអាចកើតមានព្រមគ្នាដែរនោះ។ វាសំខាន់ណាស់ ដែលគ្មានភាគីណាមួយអាចចាត់វិធានការជាឯកតោភាគី ដើម្បីផ្លាស់ប្តូរស្ថានភាពបានទេ»។
នាពេលថ្មីៗកន្លងមកនេះ ប្រទេសចិនមិនបានច្រានចោលការប្រើប្រាស់កម្លាំងយោធា ដើម្បីដណ្តើមយកទឹកដីកោះតៃវ៉ាន់ទេ ហើយនៅក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣នេះ ប្រទេសចិនបានរៀបចំល្បែងសង្រ្គាមជាហូរហែ បន្ទាប់ពីប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់ លោកស្រី សៃ អ៊ីងវិន (Tsai Ing-wen) បានជួបពិភាក្សាជាមួយប្រធានសភាតំណាងរាស្រ្ត សហរដ្ឋអាមេរិក លោក ខេវិន ម៉ាកខាធី (Kevin McCarthy) នៅពេលឈប់សម្រាកលើទឹកដីសហរដ្ឋអាមេរិក។
រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំង បានចាត់ទុកលោកស្រីប្រធានាធិបតីកោះតៃវ៉ាន់ថា ជាមេខ្លោងបំបែកខ្លួន ដែលចង់ឲ្យកោះតៃវ៉ាន់មានឯករាជ្យភាព ដោយលោកស្រីអះអាងថា គួរតែទុកឲ្យប្រជាជនតៃវ៉ាន់ ជាអ្នកសម្រេចចិត្តអំពីអនាគតរបស់កោះតៃវ៉ាន់ ព្រោះវាល្អជាជាងចូលរួមជាមួយប្រទេសចិនដីគោក។
ត្រង់ចំណុចនេះ លោក ចេម ក្លេវើលី ក៏បានសម្តែងការសោកស្តាយចំពោះការប្រព្រឹត្តរបស់ប្រទេសចិនចំពោះជនជាតិភាគតិច អ៊ុយគួរ នៅក្នុងខេត្ត ហ្ស៊ីនជាំងភាគខាងលិចប្រទេសចិន ដែលអង្គការសហប្រជាជាតិ បាននិយាយចោទប្រកាន់កាលពីឆ្នាំ២០២២ថា រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំងអាចប្រព្រឹត្តអំពើឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិនៅទីនោះ។
លោកបានថ្លែងដោយមិនបញ្ជាក់លម្អិតឲ្យបានច្បាស់លាស់ថា «យើងនឹងមិនទុកឲ្យអ្វី ដែលបានកើតឡើងនៅខេត្តស៊ីនជាំងត្រូវបំភ្លេចចោល ឬលុបចោលនោះទេ»។
នៅក្នុងសុន្ទរកថានិយាយរិះគន់តែប្រទេសចិននេះ លោក ចេម ក្លេវើលី ក៏បានប្រតិកម្មចំពោះការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីទៅលើអ៊ុយក្រែន ដោយលោក បាននិយាយរំលឹកទីរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង ដែលជាសមាជិកម្នាក់ក្នុងចំណោមសមាជិកមានសិទ្ធិវេតូប្រាំនាក់នៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ ឲ្យចិនដឹងអំពីច្បាប់ និងកាតព្វកិច្ច របស់ខ្លួន ពេលបានចូលជាសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា «ការរួមរស់ដោយសន្តិភាពត្រូវចាប់ផ្តើមដោយការគោរពច្បាប់ និងស្ថាប័នជាមូលដ្ឋាន រួមទាំងធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលការពារគ្រប់ប្រទេសឲ្យរួចផុតពីការឈ្លានពានរបស់ប្រទេសដទៃ»។
នៅក្នុងសុន្ទរកថាដ៏វែងនេះ លោក ចេម ក្លេវើលី ក៏បានទទួលស្គាល់ផងដែរនូវជម្រៅ និងភាពស្មុគស្មាញនៃប្រវត្តិសាស្ត្រ និងអរិយធម៌របស់ប្រទេសចិន ក៏ដូចជាជោគជ័យនៃគោលនយោបាយរបស់ប្រទេសចិន ក្នុងការកាត់បន្ថយភាពក្រីសម្រាប់មនុស្សជាង៨០០លាននាក់ ក្នុងរយៈពេល៤៥ឆ្នាំកន្លងមកនេះ។
លោកបានសង្កត់ធ្ងន់ថា នៅលើពិភពលោកនេះមិនអាចមានសង្រ្គាមត្រជាក់ថ្មីទេ ហើយប្រទេសនានា ត្រូវតែធ្វើការជាមួយប្រទេសចិន ដើម្បីធ្វើឲ្យមានវឌ្ឍនភាពលើបញ្ហាប្រឈមដ៏ធំបំផុតមួយចំនួន ដែលពិភពលោកកំពុងប្រឈមមុខ។
លោករដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសបានបន្ថែមថា ចក្រភពអង់គ្លេសនឹងត្រូវបង្កើនថវិកាទ្វេដងសម្រាប់គ្រោងនឹងសាងសង់ស្ថានទូតអង់គ្លេសថ្មី នៅក្នុងទីក្រុងប៉េកាំង ដែលទើបតែទទួលបានការយល់ព្រមពីរដ្ឋាភិបាលចិន។
លោកបាននិយាយថា «យើងមិនរស់នៅក្នុងពិភពវេទនាសូន្យសុងទេ។ ផលប្រយោជន៍របស់ចិន គឺជាផលប្រយោជន៍របស់យើង។ យើងត្រូវតែប្រឈមមុខនឹងការពិត ដែលមិនអាចគេចផុតបាន ព្រោះគ្មានបញ្ហាសកលណាមួយ ដូចជាបញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ការការពារជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩ និងចាប់ពីអស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ចសកលរហូតដល់ការរីកសាយភាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ដែលបញ្ហាទាំងនេះមិនអាចដោះស្រាយបានដោយគ្មានប្រទេសចិនបានឡើយ»៕
ទីក្រុងឡុងដ៍៖ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសរបស់ចក្រភពអង់គ្លេស នៅថ្ងៃនេះ បានជំរុញឲ្យប្រទេសចិនមានតម្លាភាពបន្ថែមទៀតអំពីការកសាងកម្លាំងយោធាដ៏ធំបំផុត ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រនៃពេលវេលាមានសន្តិភាព ដោយលោកព្រមានពីភាពសម្ងាត់អំពីសកម្មភាពយោធារបស់ចិន អាចនាំមកនូវហានិភ័យនៃសោកនាដកម្មដោយសារគណនាខុស។
លោក ចេម ក្លេវើលី (James Cleverly) រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអង់គ្លេស បានលើកឡើងតាមរយៈសុន្ទរកថា ក្នុងពិធីជប់លៀងមួយ នាទីក្រុងឡុងដ៍ ដើម្បីផ្ញើសារទៅកាន់ប្រទេសចិន ដោយលោកបង្ហាញទស្សនៈ អំពីទំនាក់ទំនង ដែលបានបន្សល់ទុកជាយូរមកហើយនូវយុគសម័យមាស ក្រោមការដឹកនាំរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីអង់គ្លេស លោក ដេវីដ កាម៉ារូន (David Cameron)។
លោកបានកត់សម្គាល់ថា នៅចន្លោះឆ្នាំ២០១៤ និង២០១៨ ប្រទេសចិនបានដាក់ឲកយដំណើរការនាវាចម្បាំងថ្មីដ៏ធំសម្បើម ហើយចិនយោធាចិនកំពុងតែបង្កើតមូលដ្ឋានយោធា នៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងផងដែរ។
ដោយព្រួយបារម្ភពីឥទ្ធិពលយោធាចិន លោក ចេម ក្លេវើលី បានជំរុញឲ្យប្រទេសចិនបើកចំហបន្ថែមទៀតអំពីគំនិតគោល និងចេតនាចម្បង នៅពីក្រោយការពង្រីកយោធារបស់ខ្លួន។
លោកបាននិយាយថា «តម្លាភាព គឺជាផលប្រយោជន៍របស់មនុស្សគ្រប់គ្នា ហើយការសម្ងាត់អាចបង្កជាហានិភ័យនៃសោកនាដកម្មដោយសារការគណនាខុស»។
លោកក៏បានព្រមានអំពីផលប៉ះពាល់ដ៏មហន្តរាយ ដែលអាចកើតមានពីជម្លោះណាមួយ នៅលើកោះតៃវ៉ាន់ ដែលទីក្រុងប៉េកាំងអះអាងថា ជាខេត្តរបស់ខ្លួន។
លោកបាននិយាយដូច្នេះទៀតថា «គ្មានប្រទេសណាអាចការពារខ្លួនពីផលប៉ះពាល់បានទេ។ ការដាក់ខ្លួនឯងនៅឯកោងមិនជួយការពារគ្រោះមហន្តរាយចំពោះសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកទេ ហើយភាគច្រើនបំផុតគឺប្រទេសចិនក៏រងផលប៉ះពាល់ដែរ។ ខ្ញុំតក់ស្លុតណាស់នៅពេលសញ្ជឹងគិតពីការបំផ្លិចបំផ្លាញផ្នែកធនធានមនុស្ស និងហិរញ្ញវត្ថុ ដែលអាចកើតមានព្រមគ្នាដែរនោះ។ វាសំខាន់ណាស់ ដែលគ្មានភាគីណាមួយអាចចាត់វិធានការជាឯកតោភាគី ដើម្បីផ្លាស់ប្តូរស្ថានភាពបានទេ»។
នាពេលថ្មីៗកន្លងមកនេះ ប្រទេសចិនមិនបានច្រានចោលការប្រើប្រាស់កម្លាំងយោធា ដើម្បីដណ្តើមយកទឹកដីកោះតៃវ៉ាន់ទេ ហើយនៅក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣នេះ ប្រទេសចិនបានរៀបចំល្បែងសង្រ្គាមជាហូរហែ បន្ទាប់ពីប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់ លោកស្រី សៃ អ៊ីងវិន (Tsai Ing-wen) បានជួបពិភាក្សាជាមួយប្រធានសភាតំណាងរាស្រ្ត សហរដ្ឋអាមេរិក លោក ខេវិន ម៉ាកខាធី (Kevin McCarthy) នៅពេលឈប់សម្រាកលើទឹកដីសហរដ្ឋអាមេរិក។
រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំង បានចាត់ទុកលោកស្រីប្រធានាធិបតីកោះតៃវ៉ាន់ថា ជាមេខ្លោងបំបែកខ្លួន ដែលចង់ឲ្យកោះតៃវ៉ាន់មានឯករាជ្យភាព ដោយលោកស្រីអះអាងថា គួរតែទុកឲ្យប្រជាជនតៃវ៉ាន់ ជាអ្នកសម្រេចចិត្តអំពីអនាគតរបស់កោះតៃវ៉ាន់ ព្រោះវាល្អជាជាងចូលរួមជាមួយប្រទេសចិនដីគោក។
ត្រង់ចំណុចនេះ លោក ចេម ក្លេវើលី ក៏បានសម្តែងការសោកស្តាយចំពោះការប្រព្រឹត្តរបស់ប្រទេសចិនចំពោះជនជាតិភាគតិច អ៊ុយគួរ នៅក្នុងខេត្ត ហ្ស៊ីនជាំងភាគខាងលិចប្រទេសចិន ដែលអង្គការសហប្រជាជាតិ បាននិយាយចោទប្រកាន់កាលពីឆ្នាំ២០២២ថា រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំងអាចប្រព្រឹត្តអំពើឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិនៅទីនោះ។
លោកបានថ្លែងដោយមិនបញ្ជាក់លម្អិតឲ្យបានច្បាស់លាស់ថា «យើងនឹងមិនទុកឲ្យអ្វី ដែលបានកើតឡើងនៅខេត្តស៊ីនជាំងត្រូវបំភ្លេចចោល ឬលុបចោលនោះទេ»។
នៅក្នុងសុន្ទរកថានិយាយរិះគន់តែប្រទេសចិននេះ លោក ចេម ក្លេវើលី ក៏បានប្រតិកម្មចំពោះការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីទៅលើអ៊ុយក្រែន ដោយលោក បាននិយាយរំលឹកទីរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង ដែលជាសមាជិកម្នាក់ក្នុងចំណោមសមាជិកមានសិទ្ធិវេតូប្រាំនាក់នៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ ឲ្យចិនដឹងអំពីច្បាប់ និងកាតព្វកិច្ច របស់ខ្លួន ពេលបានចូលជាសមាជិកអង្គការសហប្រជាជាតិ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា «ការរួមរស់ដោយសន្តិភាពត្រូវចាប់ផ្តើមដោយការគោរពច្បាប់ និងស្ថាប័នជាមូលដ្ឋាន រួមទាំងធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលការពារគ្រប់ប្រទេសឲ្យរួចផុតពីការឈ្លានពានរបស់ប្រទេសដទៃ»។
នៅក្នុងសុន្ទរកថាដ៏វែងនេះ លោក ចេម ក្លេវើលី ក៏បានទទួលស្គាល់ផងដែរនូវជម្រៅ និងភាពស្មុគស្មាញនៃប្រវត្តិសាស្ត្រ និងអរិយធម៌របស់ប្រទេសចិន ក៏ដូចជាជោគជ័យនៃគោលនយោបាយរបស់ប្រទេសចិន ក្នុងការកាត់បន្ថយភាពក្រីសម្រាប់មនុស្សជាង៨០០លាននាក់ ក្នុងរយៈពេល៤៥ឆ្នាំកន្លងមកនេះ។
លោកបានសង្កត់ធ្ងន់ថា នៅលើពិភពលោកនេះមិនអាចមានសង្រ្គាមត្រជាក់ថ្មីទេ ហើយប្រទេសនានា ត្រូវតែធ្វើការជាមួយប្រទេសចិន ដើម្បីធ្វើឲ្យមានវឌ្ឍនភាពលើបញ្ហាប្រឈមដ៏ធំបំផុតមួយចំនួន ដែលពិភពលោកកំពុងប្រឈមមុខ។
លោករដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសបានបន្ថែមថា ចក្រភពអង់គ្លេសនឹងត្រូវបង្កើនថវិកាទ្វេដងសម្រាប់គ្រោងនឹងសាងសង់ស្ថានទូតអង់គ្លេសថ្មី នៅក្នុងទីក្រុងប៉េកាំង ដែលទើបតែទទួលបានការយល់ព្រមពីរដ្ឋាភិបាលចិន។
លោកបាននិយាយថា «យើងមិនរស់នៅក្នុងពិភពវេទនាសូន្យសុងទេ។ ផលប្រយោជន៍របស់ចិន គឺជាផលប្រយោជន៍របស់យើង។ យើងត្រូវតែប្រឈមមុខនឹងការពិត ដែលមិនអាចគេចផុតបាន ព្រោះគ្មានបញ្ហាសកលណាមួយ ដូចជាបញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ការការពារជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩ និងចាប់ពីអស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ចសកលរហូតដល់ការរីកសាយភាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ដែលបញ្ហាទាំងនេះមិនអាចដោះស្រាយបានដោយគ្មានប្រទេសចិនបានឡើយ»៕
Comment